Nhân sinh thất thập cổ lai hy

 

NHÂN SINH THẤT THẬP CỔ LAI HY

Nhân sinh thất thập cổ lai hy, nghĩa là “đời người bảy mươi tuổi xưa nay hiếm” được nhiều người hiểu vậy. Nhưng, nghĩa chính của câu này như sau:

Trong bài thơ “Khúc Giang nhị kỳ”, câu thứ tư là “Nhân sinh thấp thập cổ lai hy” phải đi đôi với câu thứ ba mới hiểu chính xác ý của Đỗ Phủ nói gì.

Bài thơ “Khúc Giang Nhị kỳ” được Đỗ Phủ viết vào mùa xuân năm 758, năm ông vừa mới ra tù. Đỗ Phủ bị giáng chức xuống làm nhân viên, ông buồn nên đến sông "Khúc Giang" rong chơi trong hoàn cảnh nghèo khổ và thất vọng... Đỗ Phủ bị sa ngã vào say rượu để tìm quên quá khứ bay theo mây khói. Ông nợ rất nhiều tiền rượu, xấu hổ và cay đắng nên ông trút cạn tâm sự vào bài thơ này.

Câu 3: Tửu trái tầm thường hành xứ hữu,

Câu 4: Nhân sinh thất thập cổ lai hy.

Nghĩa câu 3: Nợ tiền rượu là chuyện thường nơi nào cũng có,

Nghĩa câu 4: Chuyện xưa nay hiếm đối với người bảy mươi tuổi.

Vậy, người già 70 tuổi mà nợ tiền rượu mới là hiếm, chứ không phải người chỉ sống đến 70 tuổi mới là hiếm.

Sông "Khúc Giang - Khúc Giang trì", nằm ở phía Đông Bắc thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc. Nơi đây là khu thắng cảnh lớn nhất của Tràng An, kinh đô triều nhà Đường thời đó.

NGUYÊN BÀI THƠ

Khúc giang nghị kỳ

Đỗ Phủ, lưu vong làm quan (756-759)

Triều hồi nhật nhật điển xuân y,

Mỗi nhật giang đầu tận tuý quy.

Tửu trái tầm thường hành xứ hữu,

Nhân sinh thất thập cổ lai hy.

Xuyên hoa giáp điệp thâm thâm hiện,

Điểm thuỷ thanh đình khoản khoản phi.

Truyền ngữ phong quang cộng lưu chuyển,

Tạm thời tương thưởng mạc tương vy.

Dịch nghĩa

Ngày ngày khi tan triều, áo đẹp đem đi cầm ngay,

Ngày nào cũng ở đầu sông uống thật say mới về.

Nợ tiền uống rượu vốn chuyện thường nơi nào cũng có,

Xưa nay đời người sống tới bảy chục là hiếm hoi.

Bươm bướm luồn hoa thấp thoáng hiện ra,

Chuồn chuồn giỡn nước chập chờn bay.

Nhắc người rằng phong cảnh thường hay thay đổi,

Hãy cùng nhau hưởng đi, chớ nên bỏ qua.

Tác giả: Đỗ Phủ

(Năm 758)

****

Bài thơ chữ Hán

曲江其二 

 

朝回日日典春衣，

每日江頭盡醉歸。

酒債尋常行處有，

人生七十古來稀。

穿花蛺蝶深深見，

點水蜻蜓款款飛。

傳語風光共流轉，

暫時相賞莫相違。

Vivi

Sưu Tầm

_________

THAM KHẢO:

- Tài liệu 01:

Thi Viện: Thivien.net

Bài thơ: Khúc giang kỳ 2 - 曲江其二 (Đỗ Phủ - 杜甫)

___________

- Tài liệu 02:

Wikisource: wikisource.org

Khúc giang kỳ 2 (Trương Minh Ký dịch)

朝回日日典春衣　每日江頭盡醉歸

　酒債尋常行處有　人生七十古來稀

穿花蛺蝶深深見　點水蜻蜓淺淺飛

　傳語風光共流轉　暫時相賞莫相違

***

Triều hồi nhựt nhựt điển xuân y, Mổi nhựt giang đầu tận túy qui,

Tửu trái tầm thường hành xứ hửu, Nhơn sanh thât thập cổ lai hi,

Xiên hoa hiệp điệp thâm thâm hiện, Ðiểm thủy tinh đình siển siển phi,

Truyền ngử phong quan cung lưu chuyển, Tạm thời tương thưởng mạc tương vi.

***

Ngày ngày áo tôt khỏi trào thay, Đầu rạch rảo về sạch túi say,

Uống chịu tầm thường cùng chổ có, Sống lâu bảy chục ít xưa nay,

Đám hoa bướm bướm vơi vơi ló, Dởn sóng chuồng chuồng phơt phơt bay,

Rao ret phong quan lần lựa đổi,           Vầy vui đòi thuở chẳng hề lay.

Wikisource: wikisource.org

Nguồn: 

Khúc giang kỳ 2 (Trương Minh Ký dịch)